T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/4444
Karar No : 2021/3317


DAVACI : ... Derneği (...)
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ... Kurumu
VEKİLLERİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanarak yürürlüğe konulan "Sabit Şebekede Çağrı Sonlandırma Pazar Analizi Nihai Dokümanı"nın '7.5 Tarife Kontrolüne Tabi Olma Yükümlülüğü' bölümünün sonundaki değerlendirme paragrafındaki "Bu çerçevede, sabit şebekede çağrı sonlandırma pazarında, sabit ses hizmetleri sunan Türk Telekom ve ... ile kendi abonelerinde çağrı sonlandıran STH işletmecilerine maliyet esaslı tarife kontrol yükümlülüğünün getirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir." kısmı ve sonuç bölümünde yer verilen ... ... TV ve İşletme A.Ş. ve kendi abonesine gelen çağrılara ilişkin sonlandırma hizmetini sunan Sabit Telefon Hizmeti (STH) işletmecilerine getirilen "Tarife kontrolüne tabi olma (maliyet esaslı tarife belirleme) yükümlülüğüne tabi olmaları"na ilişkin kısmının iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddine karar verilmesi ve dosyanın uyuşmazlığı çözümlemekle görevli ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş "genel görevli" mahkemeler olduğu; 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derece Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği kurala bağlanmış; 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 24/1-c maddesinde, “Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere” karşı açılacak idarî davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'ca karara bağlanacağı belirtilmek suretiyle hangi idarî davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'ca karara bağlanacağı tahdidî olarak sayılmıştır.
2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu'nun 32. maddesinin birinci fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun'da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idarî işlemi veya idarî sözleşmeyi yapan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu; 14/3-a maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15/1-a maddesinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine, idarî yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
10/11/2008 tarih ve 27050 sayılı Resmî Gazete'de (Mükerrer) yayımlanarak yürürlüğe giren 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 62. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Kurumun sektörle ilgili işlemlerine karşı açılacak davalar ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülür. Bu davalar Danıştay tarafından acele işlerden sayılır." hükmü, 05/07/2012 tarih ve 28344 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun'un 70. maddesi ile, “İdarî yaptırım kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir. Kurum kararlarına karşı açılan her türlü dava öncelikli işlerden sayılır.” şeklinde değiştirildiğinden, 05/07/2012 tarihinden itibaren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu'nun ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemleri dışındaki kararlarına karşı açılan davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülemeyeceği açıktır.
5809 sayılı Kanun'un 7. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Kurum, yapacağı pazar analizleri sonucu ilgili pazarlarda etkin piyasa gücüne sahip işletmecileri belirleyebilir. Kurum, etkin rekabet ortamının sağlanması ve korunması amacıyla etkin piyasa gücüne sahip işletmecilere yükümlülükler getirebilir. Aynı ve/veya farklı pazarlarda etkin piyasa gücüne sahip olan işletmeciler arasında söz konusu yükümlülükler açısından farklılaştırma yapılabilir.", 13. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde, "İşletmecinin ilgili pazarda etkin piyasa gücüne sahip olduğunun belirlenmesi hâlinde Kurum, tarifelerin onaylanması, izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yöntemleri ve tarifelerin alt ve üst sınırları ile bunların uygulama usul ve esaslarını belirleyebilir.", (c) bendinde, "İşletmecinin ilgili pazarda etkin piyasa gücüne sahip olduğunun belirlenmesi hâlinde; Kurum, fiyat sıkıştırması, yıkıcı fiyatlandırma gibi rekabeti engelleyici tarifelerin önlenmesi için gerekli düzenlemeleri yapar ve uygulamaları denetler.", aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise, "Bu maddenin uygulanması ile tarifelerin Kuruma sunulması, kamuoyuna duyurulması ve yayımlanması hususlarına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir." kuralına yer verilmiştir.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından, 5809 sayılı Kanun'a dayanılarak elektronik haberleşme sektöründe etkin rekabet ortamının tesisi, korunması ve geliştirilmesini teminen gerçekleştirilen pazar analizlerine ve etkin piyasa gücüne sahip işletmecilere getirilebilecek yükümlülüklere ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla, 27/11/2012 tarih ve 28480 sayılı Resmî Gazete'de "Pazar Analizi Yönetmeliği" yayımlanmış ve anılan Yönetmelik ile pazar analizinin şartları, etkin piyasa gücüne sahip işletmecilerin tespiti ve bu işletmecilere getirilebilecek yükümlülükler düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, 01/12/2020 tarih ve 2020/DK-SRD/324 sayılı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu kararı ile Sabit Şebekede Çağrı Sonlandırma Pazar Analizi Nihaî Dokümanı'nın onaylandığı, söz konusu dokümanla Türk Telekomünikasyon A.Ş. ve ... TV ve İşletme A.Ş. ile kendi abonesine gelen çağrılara ilişkin sonlandırma hizmetini sunan STH işletmecilerine tarife kontrolüne tabi olma (maliyet esaslı tarife belirleme) yükümlülüğünün getirilmesi üzerine, davacı dernek tarafından, anılan düzenlemenin '7.5 Tarife Kontrolüne Tabi Olma Yükümlülüğü' bölümünün sonundaki değerlendirme paragrafındaki "Bu çerçevede, sabit şebekede çağrı sonlandırma pazarında, sabit ses hizmetleri sunan Türk Telekom ve ... ile kendi abonelerinde çağrı sonlandıran STH işletmecilerine maliyet esaslı tarife kontrol yükümlülüğünün getirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir." kısmı ve sonuç bölümünde yer verilen ... TV ve İşletme A.Ş. ve kendi abonesine gelen çağrılara ilişkin sonlandırma hizmetini sunan Sabit Telefon Hizmeti (STH) işletmecilerine getirilen "Tarife kontrolüne tabi olma (maliyet esaslı tarife belirleme) yükümlülüğüne tabi olmaları"na ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davalı idare tarafından Pazar Analizi Yönetmeliği'nde yer alan kuralların, somut bir pazara ve pazarda faaliyet gösteren işletmecilere, yani belirli kişilere uygulanması suretiyle tesis edilen pazar analizi nihai dokümanının kabul edilmesine ilişkin Kurul kararının bireysel işlem niteliğinde olması nedeniyle bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
Nitekim, Dairemizin 04/10/2017 tarih ve E:2017/1768, K:2017/2506 sayılı, 16/02/2021 tarih ve E:2021/391, K:2021/498 sayılı kararları da bu yöndedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, 14/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.